Beste Lezer,
Rond deze tijd van het jaar wordt er altijd naar pensioenfondsen gekeken met de vraag of er geïndexeerd (vroeger heel gewoon) of gekort (tegenwoordig een issue) moet worden. Dit jaar loopt de discussie vooruit op het afgesloten pensioenakkoord, waarin de mogelijkheid tot indexeren, maar ook korten wordt vergroot.
Na jaren van overleggen en praten werd er deze zomer dan eindelijk een pensioenakkoord afgesloten om ons pensioenstelsel toekomstbestendig te maken. Het is een akkoord op hoofdlijnen en de komende periode moeten werkgroepen dit uitwerken tot een bestendig akkoord. Grote kans dat het eindresultaat aanzienlijk gaat afwijken van wat nu bekend is, als partijen er al in slagen om tot een uitwerking te komen. Vooruitlopend heeft de minister om dreigende kortingen te voorkomen al aan de noodrem getrokken en een soort adempauze op het gebied van kortingen ingelast. Dit om de kans van slagen van het uiteindelijke akkoord te vergroten.
Terug naar indexeren en korten. Waarom en wat is hier de achtergrond van?
Volgens velen is de lage rente de oorzaak dat we tegenwoordig praten over het korten op pensioenen, maar is dat ook zo?
Een pensioenfonds is eigenlijk een grote pot geld, waarbij deelnemers geld inleggen en daar tegenover een pensioentoezegging krijgen, wat voor het pensioenfonds tot toekomstige verplichtingen leidt. Is de rente hoog, dan is de waarde van deze verplichting lager (het is dan op basis van de risicovrije rente mogelijk om in de toekomst de verplichting van de uitkering “makkelijker” na te komen). Is de rente laag, dan is de waarde van de verplichting hoger (het is dan op basis van de risicovrije rente “moeilijker” om de verplichting van de uitkering in de toekomst na te komen).
Tegenover deze verplichtingen staan de beleggingen die, voor zoverre het renteproducten (staatsobligaties) betreft, meebewegen met de verplichtingen. Bij hoge rente zijn renteproducten laaggeprijsd en dekken het risico af van de lagere verplichtingen, bij een lage rente zullen de renteproducten juist een hoge prijs hebben en dan het risico van de hoge verplichtingen afdekken.
Indien uw pensioengelden vanaf het begin van de inleg enkel belegd zouden zijn in renteproducten, dan zou de dekkingsgraad rond de 100 % moeten liggen (afgezien van kosten en verzekeringsrisico’s). U zou dan echter geen kans op indexatie hebben, en na verloop van tijd zou de inflatie de waardevastheid van uw pensioen doen dalen. Daarom investeert het pensioenfonds ook een gedeelte in beleggingen die risicovoller zijn, maar wel meer rendement kunnen opleveren, zoals bijvoorbeeld aandelen. Hierdoor kan het mogelijk zijn om indexatie te geven.
Een sterke “mismatch” tussen verplichtingen en renteproducten leidt bij een dalende rente tot een daling van de dekkingsgraad en daardoor komt korten om de hoek kijken om aan evenwichtige belangenafweging te doen. Bij een dekkingsgraad onder 100% wordt er feitelijk te veel geld uitgekeerd aan gepensioneerden.
Pensioenfondsen met een dekkingsgraad onder 100 % hebben dus in het verleden een (te grote) mismatch van rente gehad door hun beleggingsbeleid. Het is dus niet enkel de schuld van een lage rente, ook al heeft deze niet bijgedragen aan de ontstane situatie. Daarnaast kan het zo zijn dat bij de berekening van de premie, de premie te laag is vastgesteld, hetgeen een negatieve invloed heeft op de dekkingsgraad.
De adempauze die nu politiek wordt ingelast, kan bijdragen tot het uitwerken van het akkoord, maar zorgt ook voor een situatie waarbij belangen van deelnemers, naar mijn idee, niet meer evenwichtig zijn.
Gelukkig is binnen POB de dekkingsgraad nog wel boven de 100 % en is de huidige discussie dus minder relevant, voor zover het korten betreft. Ik hoop dat de uitwerking van het pensioenakkoord aanknopingspunten biedt om de geschetste onevenwichtigheid (deels) te kunnen oplossen.
Beste lezer, dit was mijn laatste blog voor POB. Vanaf 1 juli 2019 ben ik geen lid meer van de Raad van Toezicht omdat mijn termijn erop zit. Ik kijk met plezier terug op de afgelopen jaren op mijn betrokkenheid bij het fonds. Ik wil graag iedereen bedanken voor de fijne samenwerking, en wens alle betrokkenen bij het fonds veel succes om het fonds door de nog vele uitdagingen te loodsen.
Vriendelijke groeten,
Jeppe Machielsen
Wat vindt u?Reageer via het feedbackformulier. Klik op de knop ‘Geef uw feedback’ rechtsonder op deze pagina. Uw reactie kan worden gepubliceerd. |
|
Reactie 1: Ik volg al enige tijd het nieuws over pensioenfondsen, mijn man heeft een advies bureau over de juridische kanten van pensioen, dus ik ben niet geheel onbekend met de materie. Ik heb het zelden zo ingewikkeld "uitgelegd" gelezen. Dit is een zinloos stuk tekst. Reactie POB: We zullen de volgende keer (nog) beter ons best doen en bedanken u voor uw kritische blik. We kunnen immers alleen maar leren als mensen bereid zijn op onze communicatie te reageren. |